چالش های بهداشت عمومی در ایران عصر قاجار از دید سیاحان غربی

یکی از مؤلفه های مهم در بحث سلامت هر جامعه، بهداشت عمومی است که دانش و هنری جهت پیشگیری از بیماری و تأمین، حفظ و ارتقای تندرستی و توانمندی انسان است که منجر به توسعه جامعه می شود. این مؤلفه را می توان در دوره های مختلف تاریخی بررسی تا به تکمیل تاریخ پزشکی کشور کمک کرد. یکی از مهم ترین دوره های تاریخ پزشکی ایران، عصر قاجار است که در آن دوره، سیاحانی به ویژه از اروپا به ایران آمدند و اوضاع بهداشتی ایرانیان را در سفرنامه های خود تشریح کردند. پرسش اصلی این مقاله آن است که دیدگاه سیاحان غربی به بهداشت عمومی مردم ایران اعم از بهداشت فردی و محیطی در دوره قاجار چه بوده است. دیدگاه این سیاحان هرچند فاقد جامعیت کافی است و مصون از خطا و اشتباه نیست، ولی به هر حال گزارشی از آن دوره تاریخ است که باید پس از جمع بندی، مورد نقد و بررسی قرار گیرد. یافته اصلی این پژوهش، مواجه بودن مردم با چالش های بهداشتی و نامناسب بودن اوضاع بهداشتی در دوره قاجار از دید سیاحان غربی است که منجر به بروز بیماری هایی به ویژه بیماری های واگیر می شده است. پژوهش حاضر به روش اسنادی است که به دلیل خصلت تاریخی آن به صورت کتابخانه ای است.